1
<chapter id="fundamentals">
10
&Otto.Bruggeman;&Natalie.Koning;&Freek.de.Kruijf;
14
>De basisbeginselen</title>
17
>Als u ooit een teksteditor hebt gebruikt dan zult u geen problemen hebben bij het gebruik van &kate;. In de volgende twee secties, <link linkend="starting-kate"
19
> en in <link linkend="working-with-kate"
20
>Werken met &kate;</link
21
> tonen we u alles wat u nodig hebt om snel aan het werk te kunnen. </para>
23
<sect1 id="starting-kate">
25
>&kate; starten</title>
28
>U kunt &kate; starten vanuit het &kmenu; of vanaf de commandoregel. </para>
30
<sect2 id="starting-from-the-menu">
32
>Vanuit het menu</title>
34
>Open het &kde; programmamenu door op het <guiicon
36
>-pictogram op de werkbalk aan de linker onderkant van uw scherm te klikken. Dit zal een menu laten verschijnen. Beweeg de cursor naar het menu-item <menuchoice
40
>Hulpmiddelen</guisubmenu
44
>Geavanceerde teksteditor &kate;</guimenuitem
49
>Tenzij u &kate; zo instelt dat het dit niet doet, zal het de laatste bestanden die u hebt bewerkt inladen. Zie <link linkend="configure"
50
>&kate; instellen</link
51
> om te leren hoe u deze mogelijk kunt aan- en uitzetten. </para>
55
<sect2 id="starting-from-the-command-line">
57
>Vanaf de commandoregel</title>
60
>U kunt &kate; starten door de naam op de commandoregel in te typen. Als u een bestandsnaam als argument meegeeft zoals in onderstaande voorbeeld, dan zal &kate; dit bestand openen of het aanmaken als het nog niet bestaat. </para>
71
>mijnbestand.txt</replaceable
79
>als u een actieve verbinding hebt, en toestemming, kan kunt u gebruik maken van de voordelen van &kde;'s netwerk-transparantie om bestanden op het Internet te openen. </para>
90
>ftp://ftp.kde.org/pub/kde/README</replaceable
97
<sect3 id="command-line-options">
99
>Commandoregel-opties</title>
101
>&kate; accepteert de volgende commandoregel-opties:</para>
115
>Toont de meer algemene opties die beschikbaar zijn voor de commandoregel. </para>
130
>Toont alle opties die beschikbaar zijn om de manier waarop &kate; met &Qt; samenwerkt te wijzigen. </para>
145
>Toont de opties die beschikbaar zijn om de manier waarop &kate; met &kde; samenwerkt te wijzigen. </para>
164
>Start kate op met de sessie <parameter
166
>. De sessie wordt aangemaakt als deze nog niet bestaat. Als een exemplaar van &kate; al actief met de gespecificeerde sessie, dan worden de gespecificeerde bestanden in dat exemplaar geladen. Wanneer het wordt gebruikt met de optie <option
168
>, dan wordt een exemplaar met deze sessie ook gebruikt. </para>
187
>Maakt dat &kate; een bestaand exemplaar gebruikt als deze er is. Als u alle documenten in één exemplaar van kate wilt openen, dan kunt u deze optie toevoegen aan het standaard commando in de instellingen van uw kde-toepassingen, evenals het aanmaken van een shell-alias in uw commando-interpretator als deze dat ondersteunt. </para>
206
>Hergebruikt alleen een exemplaar met de gespecificeerde PID (Proces-ID). Wordt gebruikt samen met de optie <option
229
>Gebruikt de opgegeven codering voor het document. </para
243
>regelnummer</parameter
250
>Ga na het openen van het document naar de opgegeven regel. </para
271
>Ga na het openen van het document naar de opgegeven kolom. </para
288
>Leest de documentinhoud van standaardinvoer. Dit is hetzelfde als de algemene optie <option
290
> die in veel commandoregelprogramma's gebruikt wordt; het stelt u in staat commando-uitvoer door te sluizen naar &kate;.</para
305
>&kate; starten met een nieuwe anonieme sessie, houdt <option
324
>Forceer de start van een nieuw &kate;-proces (wordt genegeerd als de <option
326
> wordt gebruikt en een ander &kate;-proces heeft de gegeven sessie al geopend), wordt geforceerd als helemaal geen parameters en URL's zijn gegeven.</para
343
>Bij gebruik van een al draaiend &kate;-proces, blokkeren totdat deze gereed is, als er te openen URL's zijn gegeven.</para>
345
>U kunt &kate; met deze optie als editor gebruiken voor het invoeren van commit-berichten voor versiecontrolesystemen zoals <application
348
>Subversion</application
349
>. Deze systemen verwachten dat de editor geblokkeerd wordt totdat u uw bericht hebt ingevoerd, omdat zij dan het tijdelijke bestand openen, die leeg zou zijn als kate onmiddellijk terug zou komen naar de oproeper. </para>
351
>Deze optie is ook nodig met KIO (&kde; Input/Output), als u een bestand op afstand opent (die gedownload is naar een tijdelijk bestand) en moet worden geüpload, nadat u het hebt opgeslagen. </para
366
>Sinds &kate; 2.5.1 wordt deze standaard &kde;-optie ondersteund. Wanneer u het gebruikt, worden de gespecificeerde bestanden behandeld als tijdelijke bestanden en verwijderd (als ze lokale bestanden zijn en u voldoende rechten hebt) bij afsluiten, tenzij ze zijn gewijzigd sinds ze werden geopend.</para
381
>Toont alle beschikbare commandoregel-opties. </para>
396
>Toont de auteurs van &kate; in het terminal venster. </para>
413
>Toont versie-informatie voor &Qt;, &kde;, en &kate;. </para>
428
>Toont de licentie-informatie. </para>
435
<sect2 id="drag-and-drop">
437
>Drag and Drop (slepen en neerzetten)</title>
439
>&kate; gebruikt het Drag and Drop-protocol van &kde;. Bestanden kunnen naar &kate; worden gesleept en losgelaten vanaf het bureaublad, vanuit &dolphin; of vanaf een ftp-server op afstand in één van de vensters van &dolphin;. </para>
443
<sect1 id="working-with-kate">
445
>Werken met &kate;</title>
447
>In <link linkend="quick-start"
449
> kunt u lezen hoe u vier eenvoudige opties in-/uitschakelt waarmee u enkele van de meer krachtige functies van &kate; direct kunt instellen. <link linkend="keystroke-commands"
451
> geeft een kort overzicht van enkele standaardsneltoetsen voor degenen die de muis niet kunnen of niet willen gebruiken. </para>
453
<sect2 id="quick-start">
455
>Snel beginnen</title>
458
>In dit gedeelte worden enkele van de items van het menu <guimenu
460
> beschreven, zodat u de manier waarop &kate; werkt snel kunt aanpassen. </para>
463
>Wanneer u &kate; voor de eerste keer start, ziet u twee vensters met een witte achtergrond. Boven de twee vensters is de werkbalk met de gebruikelijke pictogrammen met labels, daarboven bevindt zich de menubalk. </para>
466
>Het linkervenster is een zijbalk. Deze bevat de vensters <guilabel
467
>Documenten</guilabel
469
>Bestandssysteembrowser</guilabel
470
>. U kunt tussen deze twee vensters schakelen door op de tabbladen links van het venster te klikken. </para>
473
>Als u &kate; gestart hebt met een bestand, ziet u het bestand in het rechter venster en de <guilabel
474
>Documenten</guilabel
475
> in de zijbalk toont de naam van het bestand. U kunt de <guilabel
476
>Bestandssysteembrowser</guilabel
477
> gebruiken om bestanden te openen. </para>
480
>U kunt de vensters van de Documenten en de Bestandssysteembrowser tonen en verbergen door het menu <menuchoice
484
>Gereedschapsweergaven</guisubmenu
486
>. Dit menu geeft u een eerste kennismaking met de mogelijkheden en de flexibiliteit van &kate;. In dit gedeelte bekijken we drie items: </para>
490
<!--changed in 4.2 ???
491
contextmenu Behaviour with Make Persistent, + Move To with Right / Top / Left Sidebar
492
this is in mdi.docbook
498
>Documenten tonen</guimenuitem>
503
>Toont of verbergt de Documenten. Als het venster voor de Documenten/Bestandssysteembrowser niet geopend is, start &kate; de zijbalk als een apart zwevend venster. Om het venster te parkeren, klikt u met de &LMB; op de twee parallelle lijntjes boven de tabs. Houd de muisknop ingedrukt en sleep het venster in het editorvenster van &kate;. Laat de &LMB; los wanneer de Documenten/Bestandssysteembrowser op de gewenste plaats staat. </para>
507
>Als u de parallelle lijntjes goed met de muis vast hebt, verandert de muiswijzer in gekruiste pijlen terwijl u sleept. </para>
516
>Bestandssysteembrowser tonen</guimenuitem
521
>Toont of verbergt de Bestandssysteembrowser. Dit menu-item is hetzelfde als <guimenuitem
522
>Documenten tonen</guimenuitem
523
> behalve dat nu de Bestandssysteembrowser bovenin het venster geplaatst wordt. </para>
531
>Terminal tonen</guimenuitem
536
>Toont of verbergt een console onderin het venster van &kate;. Met andere woorden, u krijgt in de toepassing de beschikking over een commandoregel. </para>
540
<!--Show Find in Files missing-->
544
<sect2 id="keystroke-commands">
549
>Veel van de sneltoetsen in &kate; kunnen ingesteld worden in het menu <link linkend="settings"
551
>. Standaard heeft &kate; de volgende sneltoetsen: </para>
553
<!-- Ctrl+T Transpose Characters
554
Meta+Ctrl+V ii input mode
570
>Schakel tussen invoegen en overschrijven. In de invoegen-modus worden nieuw getypte tekens aan de tekst toegevoegd en alle bestaande tekst rechts van de cursor wordt opgeschoven. In de overschrijven-modus worden nieuw getypte tekens over bestaande tekst heen gezet.</para
578
>Pijl naar links</keycap
584
>Verplaats de cursor één teken naar links </para
592
>Pijl naar rechts</keycap
598
>Verplaats de cursor één teken naar rechts </para
604
><keycombo action="simul"
612
>Verplaats de cursor één regel omhoog </para
618
><keycombo action="simul"
626
>Verplaats de cursor één regel omlaag </para
632
><keycombo action="simul"
640
>Verplaats de cursor één pagina omhoog </para
646
><keycombo action="simul"
654
>Verplaats de cursor één pagina omlaag </para
660
><keycombo action="simul"
661
>&Backspace;</keycombo
666
>Verwijder het teken links van de cursor </para
672
><keycombo action="simul"
680
>Verplaats de cursor naar het begin van de regel </para
686
><keycombo action="simul"
694
>Verplaats de cursor naar het einde van de regel </para
700
><keycombo action="simul"
708
>Verwijder het teken rechts van de cursor (of alle geselecteerde tekst)</para
714
><keycombo action="simul"
715
>&Shift;&Enter;</keycombo
720
>Voeg een nieuwe regel in, inclusief tekens uit de huidige zin anders dan letters of cijfers. Het is ⪚ nuttig bij het schrijven van commentaar in de code: druk op de sneltoets aan het einde van de regel <quote
721
>// mijn tekst</quote
722
> en de volgende regel begint al met <quote
724
>. U hoeft dus niet meer de commentaar-tekens in te typen aan het begin van elke nieuwe regel met commentaar. </para
730
><keycombo action="simul"
732
>Pijl naar links</keycap
738
>Selecteer het teken links van de cursor </para
744
><keycombo action="simul"
746
>Pijl naar rechts</keycap
752
>Selecteer het teken rechts van de cursor </para
758
><keycombo action="simul"
772
><keycombo action="simul"
780
><link linkend="whats-this"
788
><keycombo action="simul"
796
><link linkend="find"
804
><keycombo action="simul"
812
><link linkend="find-again"
813
>Volgende zoeken</link
820
><keycombo action="simul"
828
>Bladwijzer invoegen</para
834
><keycombo action="simul"
842
>Kopieer de geselecteerde tekst naar het klembord </para
849
><keycombo action="simul"
865
><keycombo action="simul"
873
><link linkend="print"
874
>Druk het bestand af</link
882
><keycombo action="simul"
890
>Sluiten - sluit de actieve kopie van de editor af </para
896
><keycombo action="simul"
904
><link linkend="replace"
912
><keycombo action="simul"
920
>Sla het bestand op</para
926
><keycombo action="simul"
941
><keycombo action="simul"
949
>Verwijder geselecteerde tekst en kopieer het naar het klembord </para
955
><keycombo action="simul"
963
><link linkend="undo"
964
>Ongedaan maken</link
971
><keycombo action="simul"
972
>&Ctrl;&Shift;<keycap
979
><link linkend="redo"
991
<sect1 id="fundamentals-using-sessions">
993
>Sessies gebruiken</title>
996
>Sessies gaat over hoe &kate; u grip laat houden over meer dan één lijst met bestanden en GUI-configuraties. U kunt zoveel sessies met een naam hebben als u wilt en u kunt anonieme sessies ofwel zonder naam hebben voor bestanden die u slechts eenmaal wilt gebruiken. Op dit moment kan &kate; de lijst met open bestanden en de algemene vensterconfiguratie in de sessie opslaan, toekomstige versies van &kate; kunnen meer functies hebben die in sessies opgeslagen kunnen worden. Met de introductie van sessies stelt &kate; u ook in staat om elk aantal exemplaren van de toepassing open te hebben in plaats van alleen één zoals deed in het standaard gedrag.</para>
999
>Sessies worden in drie gebieden ondersteund: <itemizedlist>
1002
><link linkend="command-line-options"
1004
>Commandoregel-opties</emphasis
1006
> die u sessies van kate laat selecteren en starten vanaf de commandoregel.</para>
1010
><link linkend="sessions-menu"
1012
>Het menu Sessies</emphasis
1014
> dat u uw sessies laat omschakelen, opslaan, starten en beheren</para
1018
><link linkend="config-dialog-sessions"
1020
>Configuratieopties</emphasis
1022
> die u laat beslissen hoe sessies zich in het algemeen zouden moeten gedragen.</para
1029
>Bij het starten van een nieuwe sessie wordt de GUI-configuratie van de <guilabel
1030
>Standaard sessie</guilabel
1031
> geladen. Om de vensterconfiguratie in de standaard sessie op te slaan, moet u het opslaan van de vensterconfiguratie in de pagina sessieconfiguratie van de configuratiedialoog inschakelen en dan de standaard sessie laden, het venster naar uw wensen instellen en de sessie opnieuw opslaan.</para>
1034
>Wanneer een sessie met een naam wordt geladen, zal &kate; de sessienaam tonen aan het begin van de venstertitel, die dan de vorm "<replaceable
1035
>Sessienaam</replaceable
1037
>Documentnaam of &URL;</replaceable
1038
> - &kate;" zal hebben</para>
1041
>Bij het openen van bestanden op de commandoregel met <option
1042
>--start <replaceable
1045
> of als een sessie wordt geselecteerd uit de sessiekiezer, dan wordt de gespecificeerde sessie geladen vóór de bestanden gespecificeerd op de commandoregel. Om bestanden met de commandoregel in een nieuwe sessie zonder naam te openen, stel kate dan zo in dat een nieuwe sessie als standaard te starten in de sessiepagina van de configuratiedialoog of gebruik <option
1047
> met een lege tekenreeks: <replaceable
1052
>Sinds &kate; 2.5.1 wordt de <acronym
1054
> van het huidige exemplaar geëxporteerd naar de omgevingsvariabele <envar
1056
>. Bij het openen van bestanden met de ingebouwde terminal zal Kate automatisch het huidige exemplaar kiezen als er verder niets hierover op de commandoregel staat.</para>
1058
<sect2 id="old-behavior">
1060
>De oude stijl van het gedrag van &kate; herstellen</title>
1063
>Wanneer u gewend bent om sessies te gebruiken ziet u hopelijk dat ze een eenvoudig en efficiënt hulpmiddel zijn voor het werken in verschillende gebeiden. Als u echter het oude gedrag van &kate; prefereert (een exemplaar opent alle bestanden), dan kunt u dat gemakkelijk bereiken met de volgende eenvoudige strategie: <itemizedlist>
1066
>Laat kate altijd opstarten met de parameter <option
1068
> door deze toe te voegen aan de commandoregel in de voorkeuren voor toepassingen en daar bovenop een shell-alias te gebruiken.</para
1072
>&kate; instellen om de lijst laatst gebruikte sessie te laden bij het starten.</para>
1076
>&kate; instellen om de lijst met bestanden op te slaan bij het sluiten van een sessie. </para
1080
>Laadt eenmalig de standaardsessie</para
1089
<sect1 id="fundamentals-getting-help">
1092
>Help verkrijgen</title>
1102
>Dit handboek</term>
1106
>Bevat zowel gedetailleerde documentatie over alle menu's, instelopties, hulpmiddelen, dialoogvensters, plugins, &enz;, als beschrijvingen van het venster van &kate;, de editor en diverse concepten die in de toepassing gebruikt worden.</para>
1111
> of gebruik het menu <menuchoice
1115
>&kate; handboek</guimenuitem
1117
> om dit handboek te lezen.</para
1122
<varlistentry id="whats-this">
1124
>"Wat is dit"-help</term>
1127
>De "Wat is dit"-help geeft direct uitleg over elementen zoals knoppen of andere onderdelen van vensters.</para>
1130
>We streven ernaar om voor alle elementen waar dit zinvol is "Wat is dit"-help te bieden. Het is beschikbaar in het gehele dialoogvenster "Instellingen" en ook in veel andere dialoogvensters.</para>
1133
>Om de "Wat is dit"-help in te schakelen drukt u op <keycombo action="simul"
1137
> of gebruikt u het menu <menuchoice
1141
>Wat is dit</guimenuitem
1143
>. De cursor verandert in een pijl met een vraagteken en wanneer u op een element in het venster klikt, kunt u de "Wat is dit"-help voor dat element lezen als het beschikbaar is.</para>
1149
>"Help"-knoppen in dialoogvensters</term>
1152
>Enkele dialoogvensters hebben een <guibutton
1154
>-knop. Wanneer u erop klikt wordt het &khelpcenter; gestart met de relevante documentatie.</para>
1163
>Met uw tekstbestanden</title>
1166
>&kate; heeft (nog!) geen methode om documentatie die gerelateerd is aan een bestand te lezen. Afhankelijk van het bestand dat u bewerkt, kan de <link linkend="kate-mdi-tools-konsole"
1167
>Ingebouwde terminalemulator</link
1168
> nuttig zijn om gerelateerde &UNIX; man-pages of info-documentatie te lezen. U kunt hier ook &konqueror; voor gebruiken.</para>
1174
>Artikelen over &kate;</title>
1177
>De thuispagina van &kate; levert enige <ulink url="http://kate-editor.org/featured-articles"
1178
> Artikelen en howto's</ulink
1179
> met verdere informatie die verder gaat dan de scope van dit handboek.</para>
added
removed
docs/kdebase-runtime/kate/fundamentals.docbook
