1
<chapter id="fundamentals">
10
<othercredit role="translator"
22
>Polskie tłumaczenie</contrib
24
> <othercredit role="translator"
32
>wozniakk@ceti.pl</email
36
>Polskie tłumaczenie</contrib
45
>Użytkownik, który kiedykolwiek korzystał z innego edytora tekstu nie powinien mieć problemów przy korzystaniu z &kate;. W dwóch kolejnych sekcjach: <link linkend="starting-kate"
46
> Uruchamianie &kate;</link
47
> i <link linkend="working-with-kate"
48
> Korzystanie z &kate;</link
49
> przedstawione są najważniejsze informacje niezbędne do szybkiego rozpoczęcia pracy z programem. </para>
51
<sect1 id="starting-kate">
53
>Uruchamianie &kate;</title>
56
>Program &kate; można uruchomić korzystając z &kmenu; lub linii poleceń. </para>
58
<sect2 id="starting-from-the-menu">
60
>Uruchamianie z menu</title>
62
>Otwórz główne menu środowiska &kde; (ikona <guiicon
63
>dużej litery K</guiicon
64
> na pasku zadań na dole po lewej stronie ekranu). Spowodujewyświetlenie startowego. Następnie należy wybrać <menuchoice
70
>Zaawansowany edytor tekstu &kate;</guimenuitem
75
>Po uruchomieniu &kate; wczytane zostaną ostatnio używane pliki. Można wyłączyć takie zachowanie. Więcej informacji na ten temat dostępne jest w sekcji <link linkend="configure"
76
>Konfiguracja &kate;</link
81
<sect2 id="starting-from-the-command-line">
83
>Uruchamianie z linii poleceń</title>
86
>Program można uruchomić wpisując jego nazwę w linii poleceń. Jeśli dodatkowo podana zostanie nazwa pliku to program otworzy wskazany plik lub utworzy nowy (jeżeli ten plik nie istnieje). Poniżej przedstawiono przykładowe wywołanie programu &kate; w linii poleceń. </para>
97
>mój_plik.txt</replaceable
105
>Jeżeli dostępne jest połączenie sieciowe i użytkownik posiada odpowiednie uprawnienia to można wykorzystać mechanizm przezroczystości sieciowej środowiska &kde; do otwierania plików w sieci Internet. Poniżej przykładowe wywołanie otwierające zdalny plik w sieci. </para>
116
>ftp://ftp.kde.org/pub/kde/README</replaceable
123
<sect3 id="command-line-options">
125
>Opcje linii poleceń</title>
127
>Program &kate; obsługuje następujące opcje w linii poleceń:</para>
141
>Wyświetla listę dostępnych podstawowych opcji uruchamiania. </para>
156
>Lista dostępnych opcji dotyczących współpracy &kate; z biblioteką &Qt;. </para>
171
>Lista dostępnych opcji dotyczących zachowania &kate; w środowisku &kde;. </para>
185
>nazwa_sesji</parameter
190
>Uruchamia &kate; otwierając określoną w poleceniu sesję. Jeżeli podana sesja nie istnieje to zostanie utworzona. Jeżeli aktywna jest instancja &kate;, w której uruchomiona jest określona w poleceniu sesja to podane pliki zostaną wczytane przez tę instancję. Jeżeli podano opcję <option
192
> to również zostanie użyta instancja zawierająca sesję o podanej nazwie (patrz opis opcji <option
213
>Powoduje użycie aktywnej instancji programu &kate;. Jeżeli chcesz otwierać wszystkie dokumenty w jednej instancji &kate;, to możesz takie zachowanie określić w konfiguracji programu, jak również można utworzyć odpowiedni alias dla polecenia w powłoce tekstowej (jeżeli powłoka daje takie możliwości). </para>
232
>Powoduje użycie aktywnej instancji programu &kate; ale tylko o podanym numerze procesu <replaceable
248
>kodowanie</parameter
255
>Określa sposób kodowania znaków dla otwieranego pliku. </para
276
>Powoduje przejście do podanej linii po otwarciu dokumentu. </para
297
>Powoduje przejście do podanej kolumny po otwarciu dokumentu. </para
314
>Pobiera tekst dokumentu ze standardowego wejścia <filename
316
>. Jest to mechanizm używany przez wiele programów uruchamianych z linii poleceń, który pozwala przekierowywać wyjście innych programów do &kate;.</para
331
>Począwszy od wersji 2.5.1 programu &kate; dostępna jest ta standardowa dla środowiska &kde; opcja. Użycie jej spowoduje traktowanie otwieranych plików jako tymczasowych i ich kasowanie przy zamykaniu (ale tylko jeżeli są lokalne, a użytkownik posiada odpowiednie uprawnienia). Plik nie będzie kasowany, jeżeli został zmodyfikowany po otworzeniu.</para
346
>Wyświetla listę wszystkich opcji dostępnych w linii poleceń. </para>
361
>Wyświetli listę autorów programu &kate;. </para>
378
>Wyświetla informacje o numerze wersji bibliotek &Qt;, &kde;, oraz &kate;. </para>
393
>Pokazuje licencję programu. </para>
400
<sect2 id="drag-and-drop">
402
>Przeciągnij i upuść</title>
404
>&kate; używa mechanizmu przeciągnij-i-upuść środowiska &kde;. Pliki mogą być przeciągnięte i upuszczone w okno &kate; z pulpitu, z przeglądarki &dolphin; lub niektórych zdalnych serwerów FTP, otwartych w oknie &dolphin-dopelniacz;. </para>
408
<sect1 id="working-with-kate">
410
>Korzystanie z &kate;</title>
412
>W części <link linkend="quick-start"
414
> przedstawiono jak włączyć cztery proste opcje pozwalające skonfigurować najważniejsze funkcje &kate;. W sekcji: <link linkend="keystroke-commands"
415
>Skróty klawiszowe</link
416
> omówiono podstawowe skróty klawiszowe przydatne dla osób, które nie chcą korzystać z myszy. </para>
418
<sect2 id="quick-start">
420
>Szybki start</title>
423
>W tej części opisano niektóre pozycje z menu <guimenu
425
> pozwalające na konfigurację &kate; i dostosowanie programu do wymagań użytkownika. </para>
428
>Po uruchomieniu &kate; wyświetlane są dwa okna z białym tłem. Nad tymi oknami znajduje się pasek narzędzi, a powyżej pasek menu. </para>
431
>Okno po lewej to pasek boczny. Zawiera zakładki do okien <guilabel
434
>Przeglądarka systemu plików</guilabel
435
>. Przełączanie pomiędzy nimi odbywa się po kliknięciu odpowiedniej zakładki. </para>
438
>Po uruchomieniu &kate; z plikiem tekstowym, okno po prawej stronie pokaże edytowany plik, a w zakładce <guilabel
440
> widoczna będzie nazwa pliku. Wykorzystując <guilabel
441
>Przeglądarkę sytemu plików</guilabel
442
> można otwierać inne pliki. </para>
445
>Możliwe jest chowanie i pokazywanie okna dokumentów i przeglądarki systemu plików za pomocą menu <menuchoice
449
>Widoki narzędzi</guisubmenu
451
>. To menu daje także pogląd na inne możliwości &kate; i pokazuje elastyczność programu. W tym rozdziale omówione zostaną następujące trzy elementy: </para>
459
>Pokaż/Ukryj panel Dokumenty</guimenuitem>
464
>Włącza i wyłącza panel listy dokumentów. Jeżeli lista dokumentów lub przeglądarka systemu plików nie są widoczne, to &kate; wyświetli boczny pasek jako osobne niezadokowane okno. Aby zadokować okno należy nacisnąć i przytrzymać lewy klawisz myszki na dwóch równoległych liniach obok paska narzędzi, przesunąć okno nad obszar edycyjny i puścić klawisz myszki po ustawieniu okna w wymaganej pozycji. </para>
468
>Poprawne przyciśnięcie równoległych linii dla operacji przeciągnij i upuść sygnalizowane jest zmianą kształtu kursora na dwie skrzyżowane strzałki. </para>
477
>Pokaż/Ukryj panel Przeglądarka systemu plików</guimenuitem
482
>Włącza i wyłącza widok przeglądarki systemu plików. Działanie tego polecenia jest niemal identyczne jak <guimenuitem
483
>Pokaż/Ukryj dokumenty</guimenuitem
484
>. Jedyną różnicą jest to iż otworzy się okno z przeglądarką systemu plików na wierzchu. </para>
492
>Pokaż/Ukryj panel Konsola</guimenuitem
497
>Włącza i wyłącza okno konsoli usytuowane poniżej okna edycyjnego &kate;. Funkcja ta pozwala na wprowadzanie poleceń systemu operacyjnego bez wychodzenia z programu. </para>
501
<!-- only in 4.2 varlistentry>
506
Find in Files</guimenuitem
517
<sect2 id="keystroke-commands">
519
>Skróty klawiszowe</title>
522
>Skróty klawiszowe w &kate; można skonfigurować korzystając z menu <link linkend="settings"
524
>. Domyślnie przez &kate; wykorzystywane są następujące klawisze. </para>
539
>Klawisz powoduje przełączenie pomiędzy trybem wstawiania i zastępowania. W trybie wstawiania edytor dodaje każdy kolejny znak do tekstu na prawo od kursora. W trybie zastępowania każdy znak na prawo od kursora zostaje zastąpiony wprowadzonym znakiem.</para
547
>Strzałka w lewo</keycap
553
>Przesuwa kursor w lewo </para
561
>Strzałka w prawo</keycap
567
>Przesuwa kursor w prawo </para
573
><keycombo action="simul"
575
>Strzałka do góry</keycap
581
>Przesuwa kursor w górę </para
587
><keycombo action="simul"
589
>Strzałka w dół</keycap
595
>Przesuwa kursor w dół </para
601
><keycombo action="simul"
609
>Przesuwa kursor o jedną stronę do góry </para
615
><keycombo action="simul"
623
>Przesuwa kursor o jedną stronę w dół </para
629
><keycombo action="simul"
637
>Usuwa znak na lewo od kursora </para
643
><keycombo action="simul"
651
>Przesuwa kursor na początek wiersza </para
657
><keycombo action="simul"
665
>Przesuwa kursor na koniec wiersza </para
671
><keycombo action="simul"
679
>Usuwa znak na prawo od kursora (lub cały zaznaczony fragmentu tekstu)</para
685
><keycombo action="simul"
693
>Wstawia nowy wiersz, włącznie ze znakiem początkowym bieżącego wiersza, nie będącym jednak literą ani liczbą. Jest to przydatne ⪚ do pisania komentarzy w kodzie. Na koniec wiersza <quote
695
> naciśnij ten skrót, a nowy wiersz rozpocznie się znakiem <quote
697
>. Nie musisz więc pisać znaków komentarza na początku każdego nowego wiersza.</para
703
><keycombo action="simul"
705
>Lewa strzałka</keycap
711
>Zaznacza tekst o jeden znak w lewo </para
717
><keycombo action="simul"
719
>Prawa strzałka</keycap
725
>Zaznacza tekst o jeden znak w prawo </para
731
><keycombo action="simul"
739
>Wyświetla Pomoc</para
745
><keycombo action="simul"
753
><link linkend="whats-this"
754
>Uruchamia pomoc "Co to jest ?"</link
761
><keycombo action="simul"
769
><link linkend="find"
770
>Wyświetla okno "Znajdź"</link
777
><keycombo action="simul"
785
><link linkend="find-again"
786
>Kontynuuje szukanie</link
793
><keycombo action="simul"
801
>Ustawia zakładkę</para
807
><keycombo action="simul"
815
>Kopiuje zaznaczony tekst do schowka. </para
822
><keycombo action="simul"
830
>Otwiera <link linkend="new"
838
><keycombo action="simul"
846
><link linkend="print"
847
>Drukuje dokument</link
855
><keycombo action="simul"
863
>Zamyka aktywne okno edytora </para
869
><keycombo action="simul"
877
><link linkend="replace"
878
>Otwiera okno zastępowania</link
885
><keycombo action="simul"
899
><keycombo action="simul"
907
>Wkleja zawartość schowka do edytora</para
914
><keycombo action="simul"
922
>Kasuje zaznaczony tekst, jednocześnie kopiując go do schowka </para
928
><keycombo action="simul"
936
><link linkend="undo"
937
>Wycofuje ostatnią operację</link
944
><keycombo action="simul"
945
>&Ctrl;&Shift;<keycap
952
><link linkend="redo"
953
>Ponawia ostatnio wycofaną operację</link
964
<sect1 id="fundamentals-using-sessions">
966
>Korzystanie z sesji</title>
969
>Mechanizm sesji pozwala na przechowywanie wielu różnych zestawów dokumentów i konfiguracji interfejsu użytkownika &kate;. Można stworzyć dowolną liczbę nazwanych sesji dla najczęściej używanych plików oraz skorzystać z sesji nienazwanych (anonimowych) dla plików używanych sporadycznie. W chwili obecnej program w konfiguracji sesji zapisuje listę otwartych plików oraz konfigurację okien w obszarze edycyjnym. Kolejne wersje &kate; umożliwią zapisywanie w sesji innych ustawień. Wraz z mechanizmem sesji &kate; oferuje możliwość uruchamiania wielu instancji programu jednocześnie.</para>
972
>Mechanizm sesji jest obsługiwany przez: <itemizedlist>
975
><link linkend="command-line-options"
977
>Opcje linii poleceń</emphasis
979
>, pozwalające na wybranie sesji przy uruchamianiu programu &kate; z linii poleceń.</para>
983
>Menu <link linkend="sessions-menu"
987
>, pozwalające na przełączanie, zapisywanie, uruchamianie i zarządzanie sesjami</para
991
><link linkend="config-dialog-sessions"
993
>Parametry konfiguracyjne</emphasis
995
> decydujące o zachowaniu się mechanizmu sesji w programie &kate;.</para
1002
>Podczas tworzenia nowej sesji wczytywane są ustawienia interfejsu użytkownika zdefiniowane dla <guilabel
1003
>Domyślnej sesji</guilabel
1004
>. Aby zapisać bieżące ustawienia okien jako sesję domyślną, należy włączyć opcję zapisywania konfiguracji okien w sesjach (w karcie "Sesje" okna konfiguracji). Następnie należy otworzyć sesję domyślną, dokonać odpowiednich zmian w ustawieniu okien i zapisać sesję.</para>
1007
>W przypadku wczytania nazwanej sesji &kate; wyświetli jej nazwę na początku paska tytułowego okna. Napis w pasku tytułowym przyjmie postać: "<replaceable
1008
>Nazwa sesji</replaceable
1010
>Nazwa lub &URL; dokumentu</replaceable
1011
> - &kate;"</para>
1014
>Podczas otwierania pliku w linii poleceń z opcją <option
1015
>--start <replaceable
1016
>nazwa_sesji</replaceable
1018
> lub jeżeli została skonfigurowana sesja startowa, to zostanie ona wczytana przed wczytaniem plików wskazanych w linii poleceń. Aby otworzyć podane pliki w nowej nienazwanej sesji należy skonfigurować program do uruchamiania nowej sesji (na stronie Sesja w oknie konfiguracji)podczas uruchamiania lub użyć polecenia <option
1020
> z pustym tekstem jako nazwą sesji: <replaceable
1025
>Od wersji 2.5.1. programu &kate; numer procesu <acronym
1027
> uruchomionej instancji programu jest zapisywany w zmiennej środowiskowej <envar
1029
>. Podczas otwierania plików z pomocą wbudowanej konsoli &kate; automatycznie otworzy je w bieżącej instancji chyba, że w wywołaniu została wskazana inna instancja.</para>
1031
<sect2 id="old-behavior">
1033
>Przywracanie starego sposobu działania &kate;</title>
1036
>Mechanizm sesji jest bardzo prostym i pożytecznym narzędziem pracy przydatnym w wielu sytuacjach. Jeżeli jednak użytkownik preferuje stare zachowanie &kate; (tzn. jedna instancja otwiera wszystkie pliki) to można to zrobić w następujący sposób: <itemizedlist>
1039
>Można spowodować, aby program &kate; zawsze uruchamiał się z opcją <option
1041
> poprzez określenie sposobu uruchamiania w konfiguracji programu lub ręcznie, wykorzystując mechanizm aliasów powłoki.</para
1045
>Skonfigurować &kate; do przywracania ostatnio używanej sesji przy uruchomieniu.</para>
1049
>Włączyć opcję zapisywania listy plików przy zamykaniu sesji. </para
1053
>Wczytać raz domyślną sesję</para
1062
<sect1 id="fundamentals-getting-help">
1065
>Gdzie szukać pomocy</title>
1070
>Pomoc dotycząca korzystania z &kate;</title>
1075
>Niniejszy podręcznik</term>
1079
>Zawiera opis wszystkich poleceń menu, opcji konfiguracyjnych, narzędzi, okien, wtyczek, &etc; jak też charakterystykę pracy edytora i pozostałych funkcji programu.</para>
1084
> lub wybranie menu <menuchoice
1088
>Podręcznik Kate</guimenuitem
1090
> otwiera okno z niniejszym podręcznikiem.</para
1095
<varlistentry id="whats-this">
1097
>Pomoc - Co to jest?</term>
1100
>Pomoc "Co to jest?" oferuje natychmiastową pomoc dotyczącą wybranych elementów i obszarów okna dialogowego.</para>
1103
>Autorzy dokładają wielu starań, aby pomoc "Co to jest?" była dostępna dla wszystkich elementów, dla których ma sens. W tym momencie działa ona dla okna konfiguracji i dla wielu innych okien dialogowych.</para>
1106
>Aby skorzystać z pomocy "Co to jest?", należy wcisnąć <keycombo action="simul"
1110
> lub skorzystać z menu <menuchoice
1114
>Co to jest?</guimenuitem
1116
>. Po wykonaniu tych operacji kursor zmieni się w znak zapytania, którym można kliknąć na dowolny element w oknie i uzyskać krótką informację na jego temat (jeżeli jest dostępna).</para>
1122
>Przycisk "Pomoc" w oknach dialogowych</term>
1125
>Niektóre okna posiadają przycisk <guibutton
1127
>, którego wciśnięcie powoduje uruchomienie &khelpcenter-dopelniacz; i otworzenie odpowiedniej sekcji dokumentacji.</para>
1136
>Pomoc dotycząca formatu edytowanych plików</title>
1139
>Program &kate; nie umożliwia (jeszcze!) dostępu do dokumentacji związanej z edytowanymi plikami. W zależności od pliku jaki został otworzony informację na jego temat można odszukać za pomocą wbudowanej <link linkend="kate-mdi-tools-konsole"
1141
> (np.: czytając strony "man" systemu &UNIX;) lub też można skorzystać z programu &konqueror;.</para>